Kenniscentrum

Wat is agroforestry?

Agroforestry is landbouw met bomen en bestaat uit honderden of misschien wel duizenden verschillende verschijningsvormen. Een hoogstamboogaard waar vee in graast, hagen, rijen bomen gecombineerd met akkerbouwgewassen, of juist groepen bomen waar vee tussendoor graast, en zelfs voedselbossen, allemaal zijn het vormen van agroforestry. Oorspronkelijk wordt het veelvuldig toegepast in de tropen, maar ook in gematigde klimaten zoals het onze is er steeds meer interesse in deze vorm van landbouw. In grote open akkerbouwlandschappen kan een rij met bomen bijvoorbeeld zorgen voor een beter microklimaat, omdat de wind geen vrijspel heeft, en daardoor zorgen voor een hogere opbrengst. Voor vee kunnen de bomen zorgen voor schaduw, maar het zorgt ook voor een beter microklimaat onder de bomen, waardoor in hete zomers het gras blijft groeien. Daarnaast hebben bomen een ‘hydraulic lift’ functie, waardoor ze water uit diepere lagen naar boven halen en beschikbaar maken voor de andere gewassen, maar zorgen ze ook voor een betere infiltratie van water, bijvoorbeeld bij extreme buien.

Gezien het veranderende klimaat en andere uitdagingen die op de landbouw afkomen, zorgt agroforestry ook voor oogstzekerheid, door het aanplanten van verschillende gewassen, kan er een keer een teelt mislukken. Gelukkig zijn er dan nog andere gewassen/teelten die wel opbrengst kunnen geven.

Dit alles klinkt ons heel goed in de oren, maar we zijn wel benieuwd hoe dit in de praktijk werkt. Niet voor niets zijn hier de afgelopen decennia veel bomen omgehakt om plaats te maken voor landbouw, waarom zou je die terugplaatsen? Wij gaan daarom bij Het Diessens Broek bijhouden wat agroforestry oplevert en kost, op gebied van financiën, arbeid, maar ook waterkwaliteit, biodiversiteit, koolstofopslag en de bodem. Het totaalplaatje dus, zodat anderen een bewuste afweging kunnen maken wat voor hen wel of niet kan werken.

Leuk allemaal natuurlijk, maar het mooiste is natuurlijk wel om het in de praktijk te zien. Dat is ook onze bedoeling! We hebben vijf percelen van ongeveer drie hectare. Op ieder perceel willen we een andere vorm, of wel twee vormen, van agroforestry laten zien, zowel extensief als intensief. Van deze vormen houden we dus alle cijfers bij. Kom dus inspiratie opdoen op onze locatie!

Op dit moment hebben we het eerste perceel van 3,5 ha aangeplant. Hier hebben we gekozen voor twee vormen. Een deel met appel- en perenbomen in rijen en een ander deel met meer ‘exclusievere’ soorten, ook in rijen, zoals pruimen, walnoot, hazelnoot, kastanje, kweepeer, pawpaw en Japanse krent. Deze vormen worden allebei gecombineerd met (kruidenrijk) grasland. In de toekomst worden meer systemen aangelegd.

Meer informatie over agroforestry is te vinden in de factsheets van de WUR te vinden op: